Şarîkurd
| Şarîkurd Shāhrekord | |
  Şarîkurd Şarîkurd (Îran) | |
| Kargêrî | |
|---|---|
| Welat | 
|
| Parêzgeh | Çarmihal û Bextiyarî |
| Demografî | |
| Gelhe | 127.359 (2005) |
| Erdnîgarî | |
| Koordînat | 32°19′40″Bk 50°51′34″Rh / 32.32778°Bk 50.85944°Rh |
Şarîkurd an Şarêkurd an Dehkardu an Dehkurd (bi inglîzî: “Shahr-e Kord” an “Shahrekord” an “Shahr Kord”; bi farisî: شهركرد “Shāhrekord” an دهكرد “Dehkord”) paytexta perêzgeha Çarmihal û Bextiyarî li Îranê ye, gelê wî şehrî bi piranî Lur in, Kurd û fars jî hene.[1]
Dehkord di nivîsarên dîrokî de kêmtir tê gotin; Agahdariya rastîn li ser çêbûn û avabûna Dehkord û taybetmendiyên civakî û aborî yên niştecihên yekem ên vê wargehê nayê zanîn. Bi berçavgirtina ciyê xwezayî yê herêmê û mêrgê başûrê deşta Dehkord, meriv dikare texmîn bike ku ew bi giranî bi xwedîkirina ajalan re mijûl bûne. Ev bajarê ku berê jê re digotin Dehkord, tê bi wateya “Gundê Kurdan”.[2]
Berî êrişa Ereban a ser Iranê (welatê yekbûyî yê Irana Mezin), hemî koçer bi gelemperî "Kurd" dihatin hesibandin, bêyî cûdahî, ziman û nijad.
Di destpêkê de, piraniya van kesan cotkar û koçer (şivan) bûn. Van kesan ewên ku çand û kevneşopiyên xwe parastine û adet û rêûresmên kevnar ên vê herêmê parastiye, ji ber ku veguhastina zanînê di demên berê de bi giranî li gorî vegotina devkî bû, ji encama çavkaniyên nivîskî û nivîskî nav û dîroka vî bajarî kurt e.
Di destpêkê de, piraniya van kesan cotkar û koçer (şivan) bûn. Van kesan ewên ku çand û kevneşopiyên xwe parastine û adet û rêûresmên kevnar ên vê herêmê parastiye, ji ber ku veguhastina zanînê di demên berê de bi giranî li gorî vegotina devkî bû, ji encama çavkaniyên nivîskî û nivîskî nav û dîroka vî bajarî kurt e.
Di pirtûka (erdnîgariya temam a Iran) de li ser nijada mirovan û niştecihbûna li vê deverê, wiha hatiye nivîsandin: "Mirovên vê deverê koçberên Eşîrên Kurdên Kirmaşan bûn ku ji bo sewalkarî û xwedîkirina ajalan koçberî vî parêzgeh bûn û li deşta kesk dijiyan.
Etîmolojî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Di demên kevnar de ji Şarêkurd re digotin Dehkurd. Di 6ê September 1935 de navê wî guherî û bo Şarêkurd ku hemwate ya Bajarê Kurd e.
Peyva "دهكرد = Dehkord" ji du beşan pêk tê, "ده = Deh" + "كرد = Kord".[3] û tê bi wateya "Gundê Kurd".[4]
Di "Zubdet el-Tewarîx" de dibêje "Li wê derê gundek heye —Dehkord— ku Kurd lê dijîn. Zimanê wan kurdî ye û ji wan re Lur tê gotin.[5]
Çavkanî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
- ↑ "فرمانداری شهرستان شهرکرد". shahrekord.ostan-chb.ir. Roja wergirtinê: 15 hezîran 2021.
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shahr-e_Kord
- ↑ https://ku.m.wikipedia.org/wiki/%C5%9Ear%C3%AEkurd#cite_note-2
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shahr-e_Kord
- ↑ Ibn el-Belxî ( ابن البلخی ) pirtûka wî ya bi navê "Fars-Name" ( فارسنامه ) Rûpel : 537. (Ibn al-Balkhī. The Fārs-nāma, ed. G. Le Strange and R. A. Nicholson. London, 1921.)
Girêdanên derve[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Li
 | ||
