Günter Grass
Jidayikbûn | |
---|---|
Mirin | |
Cihê goristanê |
Village church Behlendorf (d) |
Navê jidayikbûnê |
Günter Wilhelm Grass |
Hevwelatî | |
Cîwar | |
Perwerde | |
Pîşe |
Lyricist, senaryonivîs, helbestvan, Peykervan, romannivîs, şanonivîs, ceribanvan, wênesaz, graphic artist, altar server, illustrator, nivîskar, printmaker, wênegir, hunermend, librettist |
Salên çalak |
Dp. |
Xwişk û bira |
Waltraud Grass (d) |
Hevjîn | |
Zarok |
Helene Grass (d) |
Qada xebatê |
Fiction (en) |
Partiya siyasî | |
Endamê | |
Artêş |
10th SS Panzer Division Frundsberg (en) (dp. ) |
Şerê tevlêbûyî | |
Xwendekarê | |
Malper | |
Xelat |
Xelata Nobelê ya Wêjeyê () Lîsteya berfireh Fellow of the Royal Society of Literature (en) Deutscher Kritikerpreis (en) () Georg Büchner Prize (en) () Honorary doctorate (en) () Carl-von-Ossietzky-Medaille () Fontane-Preis (d) () Theodor Heuss Award (d) () Honorary doctor of Harvard University () Q105870591 () Medaille für Kunst und Wissenschaft (Hamburg) () Honorary doctor of the Adam Mickiewicz University in Poznań (d) () Grinzane Cavour Prize (en) () Honorary doctor of the University of Gdańsk (d) () Honorary citizen of Gdańsk (d) () Literature Award of the Bavarian Academy of the Fine Arts (en) () Xelata Hermann Kesten (en) () Thomas Mann Prize (en) () Hans Fallada Prize () Samuel-Bogumil-Linde prize (d) () Fritz Bauer Prize (en) () Princess of Asturias Literary Prize (d) () Xelata Nobelê ya Wêjeyê () Pipe Smoker of the Year (d) () Honorary doctor of the University of Lübeck (d) () Honorary doctor of the Free University of Berlin (d) () Eckart Witzigmann Prize (d) () H.C. Andersen Award (d) () Ernst-Toller-Preis (en) () |
The Tin Drum (d), Cat and Mouse (d), Dog Years (d), Crabwalk (d), Eva ku divê bê gotin |
Günter Wilhelm Grass (jdb. 16ê çiriya pêşîn 1927a li Danzig − m.13ê nîsana 2015 Lübeck, Almanya) nivîskarê alman bû. Di sala 1999ê Xelata Nobelê ya Edebiyatê wergirt.
Jiyana wî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Jêder û malbata wî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Günter Grass kurê bazirganekî tiştên xwarinê ku protestan bû û katolîkeke ku bi eslê xwe kaşûbî bû û zarokatiya xwe li Gdanskê di nav mercên netewandî de derbas kir. Dêûbav li navçeya Langfuhr a Gdańsk (îro: Wrzeszcz) xwedîyên firoşgeheke berhemên kolonyal bû.
Bi bandora diya xwe ya katolîk, Grass di ciwaniya xwe de, di nav tiştên din de, wekî lawê gorîgehê xebitî.
Di destpêkê de ji Ciwanên Hîtler ne tam dilxwaz bû,[1] ew di 17 saliya xwe de di sala 1944an de bi dilxwazî beşdarî Wehrmachtê bû - li gorî gotinên wî, da ku ji pihêtiyên malbata xwe bireve.
Cîwanî û leşkerî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Piştî ku wekî alîkarê hêza hewayî û di Karûbarê Karê Împeratorê de xebitî, ew di 10ê mijdara 1944an de di 17 saliya xwe de wekî barkêş ji bo 10emîn Loda Tankan a SS Frundsberg ya Waffen SSê hate gazî kirin.
Piştî ku ew di 20ê nîsana 1945an de li nêzî Sprembergê birîndar bû, Grass di 8ê gulana 1945an de li nêzî Marienbadê hate girtin û heya 24ê nîsana 1946an di dîlgirtina amerîkî de bû.
Dema ku ew hat girtin, Grass xwe wekî endamê Waffen-SSê destnîşan kir, lê ev veşartî di jînenîgariyên xwe yên ku heya sala 2006an hatine weşandin.Li wir her tim dihat gotin ku ew di sala 1944an de bûye alîkarê dijî balafiran û paşê wek leşkerê tankê hatiye şandin Wehrmachtê. Grass di berhema xwe Beim Häuten der Zwiebel de , eşkere kir ku ew bi dilxwazî beşdarî Wehrmachtê bû û piştre di 17 saliya xwe de ji bo Waffen-SSê hate şandin.
Ji çiriya pêşîn a 2014an vir ve, Mala Günter li Lübeckê jî wekî beşek ji pêşangeha daîmî "Grass wekî leşker" nîşan dide.Di nav tiştên din de, rêwîtiya Loda SS Tankan a ku Grass tê de bû, her wiha dosyaya dîlgirtinê û wêneyên wî yên cîwaniyê di dema şer ên di sala 1944an de bi ûnîformê Xizmeta Karker a Împeratoriyê têne pêşkêş kirin . Camekanek rûpelên destnivîsa orîjînal a Beim Häuten der Zwiebel nîşan didin , ew pêvajoya nivîsandinê eşkere dikin. Nivîsên rojnivîsa Klaus Wagenbach ji sala 1963an nîşan didin ku Grass wê demê jê re gotibû ku ew berê endamê Waffen-SSê bû.
Berhem
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Trilojî a Danzig
- aBeim Häuten der Zwiebel enîşan d
- tz und Maus= Pisîk û eşkere 19kin)
- Hundejahre segên salan (1963)
- Örtlich betäubt = benca cihînî(1969)
- Aus dem Tagebuch einer Schnecke=Meyxaneyek ji pirtûka rojane (1972)
- Der Butt=masiyê pehnik (1979)
- Das Treffen in Telgte= Hevdîtina li Telgtê (1979)
- Kopfgeburten oder Die Deutschen sterben aus= Zayîna seriyan an Elmandimirin (1980)
- Die Rättin= Xilt (1986)
- Ein weites Feld= Zeviyekî dûr (1995)
- Mein Jahrhunder= Sedsala mint (1999)
- Im Krebsgang= rêgeha Penceşêr(2002)
- Letzte Tänze= dîlana dawî (2003)
Drama
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Die bösen Köche=Xwarinçêkerên xerab. Drama. (1956)
- Onkel,Onkel= Apo, Apo. Yariyek bi 4 fayîla ye. (1958)
Lyrik = Helbest
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Gleisdreieck = şivîl a sêçik(1960)
- Die Vorzüge der Windhühner= pêşengiya mirîşkên ba. helbest, Pexşan û xêzkêşan.
- Fundsachen des Nichtlesers= Heyokên dîtî ên nexwêner Helbestên kurt û xêzkêşan
Ên dîtir
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Widerstand lernen=fêrî berxwedanê bibin. Axaftinên siyasî 1980-1983. (1984)
- Zunge zeigen=ziman nîşan bidin. Bîranînên rojane bi xêz kêşanê (1988)
Xelatên wergirtî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Ji bilî ko xelata Nobel a Literatur, Grass pir xelatên bi nirx ên din wergirtine ji wan:
- 1965 Grass xelat a Büchnerpreis= Xelat a pirtûka li ser karê xwe ê helbest û pexşan bi navê " worin er kühn= ji kîve ev Dilbazî“xedarî“, ko jiyana me bi tundî rexne dike."
- 1967 Grass xelata Carl-von-Ossietzky-Medaille wergirt.
- 1994 akadîmiya Bavariya a ciwaniya huner xelata mezin a toreyê da Günter Grass=Großen Literaturpreis.
- 1995 Grass Hermann-Kesten-Medaille wergirt, û di sala pey re xelata Thomas-Mann a bajarê Lübeck wergirt.
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ Jürgs, Michael. "Wer ist Günter Grass?".
Girêdanên derve
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Çend helbestên Günter Grass Girêdana arşîvê 2004-08-21 li ser Wayback Machine