Günter Grass

Günter Grass

Jînenîgarî

Jidayikbûn	16ê çiriya pêşîn a 1927an Free City of Danzig (en) ou Gdańsk (en)
Mirin	13ê nîsana 2015an (87 salî) Lübeck
Cihê goristanê	Village church Behlendorf (d)
Navê jidayikbûnê	Günter Wilhelm Grass
Hevwelatî	Reicha almanî (en), Free City of Danzig (en), Almanya
Cîwar	Behlendorf (en), Gdańsk (en) (1927-années 1940), Düsseldorf (années 1940-1956), Parîs (1956-1959), Friedenau (en) (1960-1972), Wewelsfleth (en) (1972-1987)
Perwerde	Pestalozzischule (d) Kunstakademie Düsseldorf (en) (1948-1952) Berlin University of the Arts (en) (1953-1956)
Pîşe	Lyricist, senaryonivîs, helbestvan, peykersaz, romannivîs, şanonivîs, ceribanvan, Wênesaz, graphic artist, altar server, illustrator, nivîskar, printmaker, wênegir, Hunermend, librettist
Salên çalak	Dp. 1956
Xwişk û bira	Waltraud Grass (d)
Hevjîn	Anna Grass (d) Anna Schwarz (d) (ji 1954 heta 1978) Ute Grass (d) (dp. 1979)
Zarok	Helene Grass (d)
Qada xebatê	Fiction (d)
Partiya siyasî	Partiya Sosyaldemokrat a Almanya (1982-1992)
Endamê	Royal Society of Literature (en) Academy of Arts, Berlin (en) Group 47 (en) (1957) PEN Centre Germany (en) (1968) American Academy of Arts and Sciences (en) (1970)
Artêş	10th SS Panzer Division Frundsberg (en) (dp. 1944)
Şerê tevlêbûyî	Şerê cîhanî yê duyem
Xwendekarê	Otto Pankok (en), Josef Mages (d)
Malper	www.spiegel.de/kultur/literatur/guenter-grass-ist-tot-a-1028275.html
Xelat	Xelata Nobelê ya Wêjeyê (1999) Lîsteya berfireh Fellow of the Royal Society of Literature (d) Deutscher Kritikerpreis (en) (1960) Honorary doctorate (d) (Kenyon College (en)) (1965) Georg Büchner Prize (en) (1965) Carl-von-Ossietzky-Medaille (1967) Fontane-Preis (d) (1968) Theodor Heuss Award (d) (1969) Honorary doctor of Harvard University (1976) Medaille für Kunst und Wissenschaft (Hamburg) (1988) Honorary doctor of the Adam Mickiewicz University in Poznań (d) (1990) Grinzane Cavour Prize (en) (1992) Honorary doctor of the University of Gdańsk (d) (1993) Honorary citizen of Gdańsk (d) (1993) Literature Award of the Bavarian Academy of the Fine Arts (en) (1994) Hermann Kesten Prize (en) (1995) Thomas Mann Prize (en) (1996) Hans Fallada Prize (1996) Samuel-Bogumil-Linde prize (d) (1996) Princess of Asturias Literary Prize (d) (1999) Xelata Nobelê ya Wêjeyê (1999) Pipe Smoker of the Year (d) (2000) Honorary doctor of the University of Lübeck (d) (2003) H.C. Andersen Award (d) (2005) Honorary doctor of the Free University of Berlin (d) (2005) Ernst-Toller-Preis (en) (2007)

Bilêvkirin

Xebatên navdar

The Tin Drum (d), Cat and Mouse (d), Dog Years (d), Crabwalk (d), Eva ku divê bê gotin

Şanenav

Wêneyê goristanê

Günter Wilhelm Grass (jdb. 16ê çiriya pêşîn 1927a li Danzig − m.13ê nîsana 2015 Lübeck, Almanya) nivîskarê alman bû. Di sala 1999ê Xelata Nobelê ya Wêjeyê wergirt.

Jiyan

• 16.10.1927 - Günter Grass li bajarê Danzig, ji dayik bû. Bavê wî Willy Grass Elmaniyekê Protestant bû. Dayika wî Helen Grass bi koka xwe Katolîkeka Polonî-Kaşûbî bû.
• 1933-44 - Xwendina seretayî ta Gemnasiyomê li Danzigê xwend
• 1946 - Ji zindana girtiyên Şerê Cîhanî yê Duyem hat berdan û mîna karkerekî li Hildesheimê karkir.
• 1947 - Mamosteyê bişaftina keviran li Düsseldorf
• 1948-52 - Xwendina Akadîmiya hunerî li ber destê van Professoran Mages û Pankok
• 1955 - Xwendina yekê li pêşberî Grûpa 47 li Berlînê.
• 1956 - Berhema wî a yekê "Die Vorzüge der Windhühner. Gedichte und Grafiken=? mirîşkên ba, helbest û Grafîk". Mala xwe bire Paris. Pêşengeha wî a yekem ji Plastîk û Grafikan li Stuttgart bû
• 1957 Xelata Grûpa 47 ji "Die Blechtrommel = def a tenekeyî
• 1959 Roman a wî "Die Blechtrommel" hatiye weşandin. Senat a bajarê Bremen nexwest xelata toreya bajêr bide Grass
• 1963 Bû endamê Berliner Akademie der Künste= Akadîmiya Huner a Berlîn
• 1965 Xelata Georg-Büchner- wergirt û. doktora şerefê li Kenyon-College,USA wergirt
• 1968 Xelata Fontane wergirt
• 1976 Bi Heinrich Böll û Carola Stern re Kovara L weşandin û di wê salê de şêwirmendiya nivîskaran û weşanxane li Luchterhand damezirand. Doktor a şerefê li Zankoya Harvard, li USA wegirt
• 1978 Xelata Alfred-Döblin wergirt.
• 1979 Film ê "Die Blechtrommel= def a tenekeyî" ji hêla Volker Schlöndorff, ko ji nivîsîna sînaroya a Grass bû, xelata zêrîn a Bundesfilmpreises= xelata filmên yekgirtina Elmaniya wergirt û xelata çûqilya xurmê a zêrîn li festîva Canne wergirt û her weha xelata Academy Award (Oscar) bo baştirîn fîlmê zimanê biyanî di sala (1980) ê wergirt.
• 1983 Bo rêvebirê Berliner Akademie der Künste= Akadîmiya Hunerê li Berlîn
• 1990 Mamosteyêmêvan ji bo waneya Poetik= Helbestvanî, li Zanîngeha Frankfurtê bû. Dektora şerefê li zankoya Posznan wergirt
• 1999 Mamosteyê Poetik (Helbestvaniyê) li Zanîngeha Tübingenê.
• Di 30.9. 1999 an de, nûçe ji hêla akadîmiya Siwêdî bo dana xelata Nobel, li Stockholmê belav bû, ko Grass xelata Nobel a toreyê wergirt.

Günter Grass niha li bajarê Lübeck dijî, cihê ko Günter-Grass-Haus (Mal a Günter Grass) li wir e.

Berhem

Roman

• Trilogî a Danzig
  • Die Blechtrommel = defa Teneke(1959)
  • Katz und Maus= Pisîk û Mişk (1961)
  • Hundejahre segên salan (1963)
• Örtlich betäubt = benca cihînî(1969)
• Aus dem Tagebuch einer Schnecke=Meyxaneyek ji pirtûka rojane (1972)
• Der Butt=masiyê pehnik (1979)
• Das Treffen in Telgte= Hevdîtina li Telgtê (1979)
• Kopfgeburten oder Die Deutschen sterben aus= Zayîna seriyan an Elmandimirin (1980)
• Die Rättin= Xilt (1986)
• Ein weites Feld= Zeviyekî dûr (1995)
• Mein Jahrhunder= Sedsala mint (1999)
• Im Krebsgang= rêgeha Penceşêr(2002)
• Letzte Tänze= dîlana dawî (2003)

Drama

• Die bösen Köche=Xwarinçêkerên xerab. Drama. (1956)
• Onkel,Onkel= Apo, Apo. Yariyek bi 4 fayîla ye. (1958)

Lyrik = Helbest

• Gleisdreieck = şivîl a sêçik(1960)
• Die Vorzüge der Windhühner= pêşengiya mirîşkên ba. helbest, Pexşan û xêzkêşan.
• Fundsachen des Nichtlesers= Heyokên dîtî ên nexwêner Helbestên kurt û xêzkêşan

Ên dîtir

• Widerstand lernen=fêrî berxwedanê bibin. Axaftinên siyasî 1980-1983. (1984)
• Zunge zeigen=ziman nîşan bidin. Bîranînên rojane bi xêz kêşanê (1988)

Xelatên wergirtî

Ji bilî ko xelata Nobel a Literatur, Grass pir xelatên bi nirx ên din wergirtine ji wan:

• 1965 Grass xelat a Büchnerpreis= Xelat a pirtûka li ser karê xwe ê helbest û pexşan bi navê " worin er kühn= ji kîve ev Dilbazî“xedarî“, ko jiyana me bi tundî rexne dike."
• 1967 Grass xelata Carl-von-Ossietzky-Medaille wergirt.
• 1994 akadîmiya Bavariya a ciwaniya huner xelata mezin a toreyê da Günter Grass=Großen Literaturpreis.
• 1995 Grass Hermann-Kesten-Medaille wergirt, û di sala pey re xelata Thomas-Mann a bajarê Lübeck wergirt.

Çavkanî

• Tengezarê Marînî

Girêdanên derve

• Çend helbestên Günter Grass ^{Girêdana arşîvê 2004-08-21 li ser Wayback Machine}