Fînlenda

Suomen tasavalta
Republiken Finland

Komara Fînlendayê


(Ala)	(Nîşan)

Sirûda netewî: Maamme / Vårt land

Zimanên fermî

Fînlendî, swêdî, sámî

Paytext

Helsînkî

Sîstema siyasî

- Serokdewlet
- Serokwezîr

Sauli Niinistö
Sanna Marin

Rûerd
- Giştî

338,424 km²

Gelhe
- Giştî
- Berbelavî

5,526,774 (2020)^[1] kes
16 kes/km²

Serxwebûn

06.12.1917

Dirav

Ewro (EUR)

Dem

UTC+2 EET /
UTC+3 EEST

Nîşana înternetê

.fi

Koda telefonê

+358

Fînlenda an Komara Fînlendayê (bi fînî: Suomi an Suomen tasavalta, bi swêdî: Finland an Republiken Finland) welatek li bakûrê Ewropayê ye. Sînorê wê bi Swêd re li bakûr-rojava yê, bi Norwec re li bakûrê û bi Rûsya re li rojhilatê heye. Paytext û bajaroka herî mezin Hêlsînkî ye. Li ser milyonek kes li qada metropola Hêlsînkîye (tevî bajarên Êspoo û Vanta) dijîn. Bajarên din ên girîng Tampêrê, Turku, Oulu, Jyväskylä, Lahtî û Kuopîo ne.

Di meha adarê 2020an de hejmarê gelê fînlandî 5.53 milyon e, pirraniya wê li navendî welêt û li başûrê welêt dijîn û fînî diaxavin, ku beşek zimanên ûralî ye û bi zimanên Skandînavyayê re têkilî tune ye. Koma etnikî ku piştî fînlendayan re û mezin a û li bakûrê wê dijî, ji wan re sámî tê naskirin. Fînlenda welat bi hindiktir berbelavî gelî ye. Ew komara parlemanî bi 310 şaredarî û bi 19 herêm e, tevî herêma xwesera Girav Ålend. Swêdî duyê zimana fermî ye, ku li hin qada deryayî û li Ålendê axaftin.

Hejmara kurdan li Fînlendayê nêzîkî 5 hezar in.^{[çavkanî hewce ye]}

Erdnîgarî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Fînlenda wekî welatê hezar golan tê nasîn. Dîmenek ji gola Pielinen, Bakurê Karelyayê^[2].

Nêzî 168,000 golan û 179,000 giravan li Fînlenda hene. Saimaa gol mezintirîn li Fînlenda ye û çarem mezintirîn li Ewropa ye. Pirraniya golê li herêm başûr-rojhilatê hene, ku jê re Gol Fînlenda (fînî: Järvi-Suomi) tê gotîn. Pirraniya giravê li başûr-rojavayê û li Derya Behra giravan, di navbera Fînlendaya parzemînî û girava serekî ya Ålenda de hene.

Herêmên Fînlendayê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Fînlenda 19 herêman pêk dihê^[3]:

Nav	Nava fermî bi îngilizî^[4]	Nav bi fînî	Nav bi swêdî	Paytext	Ajansî rêveberiya herêmê yên dewletê
Laplenda	Lapland	Lappi	Lappland	Rovaniemi	Parêzgeha Laplendayê
Bakûrê Ostrobotnîayê	North Ostrobothnia	Pohjois-Pohjanmaa	Norra Österbotten	Oulu	Bakûrê Fînlendayê
Kainuu	Kainuu	Kainuu	Kajanaland	Kajaani	Bakûrê Fînlendayê
Bakûrê Karelîayê	North Karelia	Pohjois-Karjala	Norra Karelen	Joensuu	Rojhilatê Fînlendayê
Bakûrê Savonîayê	North Savo	Pohjois-Savo	Norra Savolax	Kuopio	Rojhilatê Fînlendayê
Başura Savonîayê	South Savo	Etelä-Savo	Södra Savolax	Mikkeli	Rojhilatê Fînlendayê
Başura Ostrobotnîayê	South Ostrobothnia	Etelä-Pohjanmaa	Södra Österbotten	Seinäjoki	Rojavayê û Navî Fînlendayê
Navî Ostrobotnîayê	Central Ostrobothnia	Keski-Pohjanmaa	Mellersta Österbotten	Kokkola	Rojavayê û Navî Fînlendayê
Ostrobotnîa	Ostrobothnia	Pohjanmaa	Österbotten	Vaasa	Rojavayê û Navî Fînlendayê
Pirkanmaa	Pirkanmaa	Pirkanmaa	Birkaland	Tampere	Rojavayê û Navî Fînlendayê
Navî Fînlendayê	Central Finland	Keski-Suomi	Mellersta Finland	Jyväskylä	Rojavayê û Navî Fînlendayê
Satakûnta	Satakunta	Satakunta	Satakunta	Pori	Başur-rojavaya Fînlendayê
Başur-rojavaya Fînlendayê	Southwest Finland	Varsinais-Suomi	Egentliga Finland	Turku	Başur-rojavaya Fînlendayê
Başura Karelîayê	South Karelia	Etelä-Karjala	Södra Karelen	Lappeenranta	Başûrê Fînlendayê
Päijänne Tavastia	Päijät-Häme	Päijät-Häme	Päijänne-Tavastland	Lahti	Başûrê Fînlendayê
Tavastiaya Rastê	Kanta-Häme	Kanta-Häme	Egentliga Tavastland	Hämeenlinna	Başûrê Fînlendayê
Uusimaa	Uusimaa	Uusimaa	Nyland	Helsinki	Başûrê Fînlendayê
Kymenlaakso	Kymenlaakso	Kymenlaakso	Kymmenedalen	Kouvola and Kotka	Başûrê Fînlendayê
Girav Åland	Åland	Ahvenanmaa	Åland	Mariehamn	Parêzgeha Ålandê

Deh bajaren herî mezin ev in (dem: kanûna pêşîn 2016) û li pey nifûsa wan:^[5]

Helsinki: 650,058
Espoo: 284,444
Tampere : 235,615
Vantaa: 228,678
Oulu: 203,750
Turku: 191,603
Jyväskylä: 141,374
Lahti: 120,081
Kuopio: 118,667
Kouvola: 83,149

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

↑ https://www.stat.fi/til/vamuu/2020/02/vamuu_2020_02_2020-03-24_tie_001_en.html
↑ https://www.nationalparks.fi/kolinp
↑ "Tervetuloa aluehallintoviraston verkkosivuille!" (bi Finnish). State Provincial Office. Ji orîjînalê di 15 adar 2012 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 9 hezîran 2012.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ "Suomen hallintorakenteeseen ja maakuntauudistukseen liittyviä termejä sekä maakuntien ja kuntien nimet fi-sv-en-(ru)" (PDF). vnk.fi. r. 8–9. Roja wergirtinê: 23 tebax 2019.
↑ Ennakkoväkiluku 2016^{[Girêdan daimî miriye]} Statistics Finland

Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Li Wikimedia Commons medyayên di warê Fînlenda de hene.

[1] ttps://www.stat.fi/til/vamuu/2020/02/vamuu_2020_02_2020-03-24_tie_001_en.html

[2] ttps://www.nationalparks.fi/kolinp

[3] "Tervetuloa aluehallintoviraston verkkosivuille!" (bi Finnish). State Provincial Office. Ji orîjînalê di 15 adar 2012 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 9 hezîran 2012.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)

[4] "Suomen hallintorakenteeseen ja maakuntauudistukseen liittyviä termejä sekä maakuntien ja kuntien nimet fi-sv-en-(ru)" (PDF). vnk.fi. r. 8–9. Roja wergirtinê: 23 tebax 2019.

[5] Ennakkoväkiluku 2016^{[Girêdan daimî miriye]} Statistics Finland

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

n g b Endamên Yekîtiya Ewropayê û Berendamên Yekîtiya Ewropayê
Endamên Yekîtiya Ewropayê	Almanya · Awistriya · Belçîka · Bulgaristan · Danîmarka · Estonya · Fînlenda · Fransa · Holenda · Komara Îrlendayê · Îtalya · Kîpros · Komara Çekî · Kroatya · Letonya · Lîtvanya · Lûksembûrg · Macaristan · Malta · Polonya · Portûgal · Romanya · Slovakya · Slovenya · Spanya · Swêd · Yewnanistan
Endamên berê	Brîtanya (Keyaniya Yekbûyî ya Brîtaniya Mezin û Bakurê Îrlendayê), 1973-2020
Berendam	Komara Makedonyayê · Tirkiye