Alxasî
Alxas hozeke kurdên elewî û suniyan (henîfî) ye ku bi piranî li Albistanê û Sêwregê dijî.
Ew bi kurmancî yan bi dimilkî deyn dikin. Devoka kurmanciya alxasan û devoka kurdên sînemilî pir nêzik in. Devoka dimilkiya alxasan devoka başûr e.
Alxas di her çar parçeyên Kurdistanê de[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Navendên alxasan li Albistanê û Sêwregê ne, lê gundên alxasî li herderê derheq Kurdistanê hene:
Mereş[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- Albistan [1]: Sevdilli, Yalıntaş (Aktil), Yoğunsöğüt, Yalak (Yalax), Toprakhisar (Torpaxsar), Beştepe, Büyükköy (Digır), Dere Topallı (Topalli), Yazı Topallı, Kösolar (Aksakal), Yapılıpınar (Biragani), Gölpinar (Golpinar), Han (Xan), Pasolar, Karakuyu; Mezre: (Karakuyu), (Gölpinar), Kalanzöran (Dengolar), (Pasolar), Kamolar, Kocapinar, Tahtali (Taxtali), Serçekuyusu, Şerefli, Maltoplar, (Han (Xan)), (Yazıtopallı)
- Avşîn: Çomudüz, li vî gundî kesên alxasan, sînemilîyan, kurecikan û kürneliyan tevlihev in.
Meletî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- Merkez, Çolaklı: alha(n)uşağı
- Arguvan: Alhasuşağı, Balicon, Bâlikon, Baxşikon, Dizoma, Kelon
- Yazihan: Fethiye [2]
- Patrîkxan: Hacîlar, Derekoy [3]
Sêwas[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- Girîn: Yaylacık, Alacamezar (Alxas u Kurecik)
- Şarqije: Sarıkaya [4]
- Imranli: Aydoğan Köyü (Örenik)
- Zara: Cimitli
Qeyserî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Riha[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- Sêwreg, li Bucax [6], [7] - Kümekavak (Alhas) [8], Dardağan, Ilyasören (Gundê Gavura), Çomaklı (Çabakçur), Hay, Modan
Xorasan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- Alkhas Qal'eh [9]
Azerbaycan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Kokên kesên alxasî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Derheq kokên kesên alxasî çend bîrûbawerî hene:
- Li gora pirsiyarkirinên nivîskarî Mehmet Teker, eslên aşiretî "alxas" şadiyan in; rojekê lxas çûn Sêwregê û Amedê; li wir doza xwîndariyê hebû; paşê pir Alxas hatin Albistanê û Dêrsimê, hinek li Sêwregê mayîn; li Dêrsimê alxas bûn xormekan; paşê hinek çûn Gimgimê. Li Albistanê Alxasan Kurmancî bellî kir. [10][11] Girêdana arşîvê 2016-04-09 li ser Wayback Machine[12][13]
- Dibe ku eslên alxasan berazî bûn û ji Sêwregê rov Albistanê rê kêmzêde 150-200 berê sal bi cîh bûn. [14] Lê Alxasan li Sêwregê dibêjin ku ev ne bi Berazan girêdayî bûn, lê bi Bucakan. Lê Berazî eşîretek nîn e, konfoderasiyonek e; di vê konfoderasiyonê de jî Şadiyan hene. [15]
- Bi dîtina Nûrî Dêrsimî se aşiret "alxas", "sînemilî" û "atmî" bihevra "atmî" konfederasyon pêkan; ew berê li Dêrsimê mayîn. [16]
Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- ↑ Latitude.to. "Satellite map of Xoləzəy Alxaslı, Azerbaijan. Latitude: 40.0167 Longitude: 46.0333". Latitude.to, maps, geolocated articles, latitude longitude coordinate conversion. (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 16 hezîran 2022.
Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- Alxas.net
- Allgemeine Geschichte: Xormekan
- Alhas-Alxas Aşireti Hakkında Girêdana arşîvê 2016-04-09 li ser Wayback Machine
- Araştırma: Yazar Mehmet TEKER'den Alhas (alxas) Aşireti Üzerine
- Alhas veya Alxas Aşireti
- M. Bayrak Binboga Kürt Asiretleri IN: Bîrnebûn 1998 Ausgabe 5, s. 56 ff.
- Barazî Veya Berazî Aşireti
![]() | Ev gotara ji bo eşîrekê şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |