Seîdê Îbo

Sêîdê Îbo an jî Seîdê Rizgo Îboyan, di 8ê gulana sala 1924an li gundê Qarxûna Jorîn, Ermenistanê, ji dayik bûye, helbestvanekî kurd î welatparêz bû.

Prof. Dr. Sêîdê Îbo kolêj û înstîtuta bijîşkiyê ya Yêrêvanê xilas kir. Doktora xwe jî li Moskovayê temam kir. Seîdê Îbo wek bijîşkê zarokan kar dikir. Di sala 1971'ê de bû serokê kafêdra bijîşkiya zarokan (pêdiyatriya) li Înstîtûta Yêrêvanê ya Bijîşkiyê.

Îdîa hene ku Îbo ji aliyê hêzên îlegal û rastgir ên ermeniyan ve hatiye kujtin. Piştî hilweşîna YKSSê, neteweperestên ermeniyan êrîş birin ser kurdan, bi taybetî rewşenbîrên kurd. Ermenistanê hebûna kurdan înkar kir û niha jî di destûra bingehîn a Ermenistanê de bêjeya kurd nîne. Bes êzîdiyan nasdikin û dewlet bi fermî êzîdiyan wekî geleke ji kurdan cuda dide naskirin.

Di sala 1974an de li Washingtonê dibe endamê rêxistina Ortemiletiyê ya bijîşkên nexweşiyên gurçikên zarokan. Li Glazgoyê tê hilbijartin wek endamê rêxistina bijîşkên zarokan li Ewropayê.

Di 17ê kanûna pêşîn a 1991ê li bajarê Yêrêvanê ji aliyê kesê “nenas” ve hate kuştin. Hejmara pirtûk û berhemên Prof. Dr. Sehîdê Îbo yên ilmî derheqa bijîşkiya zarokan da nêzîkî 100î ne.

Hin ji berhemên wî

• Terşinek bûyîna pişikê zarokên emrê hetanî yek salî de (monografya, bi zimanê ermenî, 1976)
• Danasîn bi bijîşkiya zarokan (monografya, bi zimanê ermenî, 1983).
• Xwerekdayîna zarokên saxlem (pirtûka bijîşkiyê, bi zimanê ermenî)
• Şîretên doxtor (pirtûka bijîşkiyê, bi kurdî, 1974)
• Siba we xêr (pirtûka bijîşkiyê, bi kurdî).
• Bîst salên din (helbest, bi kurdî)
• Quma min (helbest, bi kurdî)
• Azadî (helbest, bi kurdî)
• Sînem (helbest, bi kurdî) - Duryan (berevokeke serhatiyan, bi kurdî)
• Kurdê rêwî (roman, 1979) Kurdê rêwî. Sehîdê Îbo. Avetsa. Stenbol, 2009. 208 rûpel.

Çavkanî

• Helbestvanê kurd Dr. Seîdê Îbo hat kuştin, di kovara Gelawêj (2), 1991ê de.