Here naverokê

Wîkîpediya:Di dîrokê de îro/Gulan

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.

Di dîrokê de îro • Arşîv
Kanûna paşînSibatAdarNîsanGulanHezîranTîrmehTebaxÎlonÇiriya pêşînÇiriya paşînKanûna pêşîn


Îro, 1ê çiriya paşîn a 2024an e (UTC) – nûkirin


  <<   Di dîrokê de îro ji bo gulana 2024an   >>  
Du Ça În Şe Ye
1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31

Bûyer

Usame bin Ladin

  • 1902 – Li Hindistanê bablîsok rabû, di encama vê karesatê de 416 kes wefat kirin.
  • 1948 – Li Koreya Bakur, Komara Gel a Demokratîk hate îlankirin.
  • 1959 – Yekem hejmara rojnameya Azadî derket.
  • 1969 – Komeleyên Çandî yên Rojhilat ên Şoreşger DDKO hate damezirandin.
  • 1977 – Li qada Taksîmê ya Stenbolê hêzên tarî êrîşî pîrozbahiya 1ê Gulanê kir û di encam van êrîşan de 37 karker û kedkar hatin kuştin.
  • 1989 – Polêsê Tirk gule reşand ser çalakgerên ku ji bo pîrozkirina 1 gulanê dimeşiyan û di encama gulebaranê de karkerek hate kuştin.
  • 1994 – Di navbêra PDK û YNKê de şer derket.
  • 1997 – Polêsan li Qadikoy a Stenbolê êrîşî greva ku 1'ê gulanê pîroz dikir, kir û 3 karker hatin kuştin.
  • 2004Kîpros, Çîk, Estonya, Letonya, Lîtvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya û Slovenya ket nav Yekîtiya Ewropayê.
  • 2011Barack Obama ragihand ku Usama bin Ladin, kesê li pişt êrîşên 11'ê îlonê ji aliyê hêzên taybet yên Dewletên Yekbûyî ve li Abbottabad, Pakistanê hatiye kuştin. Ji ber ku ferqa demê yê di navbera Amerîka û Pakistanê, bin Laden rastiyê de di 2'ê gulanê de hate kuştin.

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Şêrko Bêkes û Mezher Xaliqî

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Kamiran, Sureyya û Celadet Bedir–Xan

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Hereş Kurdî kulmê xwe li Garm Støylen dide

  • 1926 – Li Keyaniya Yekbûyî greva giştî dest pê kir.
  • 1930Mahatma Gandhi ji aliyê Brîtanyayê ve hate girtin.
  • 1953Ernest Hemingway ji ber berhemê xwe ya "Kalemêr û Behr"ê (The Old Man and the Sea) Xelata Pulitzerê hildide.
  • 1868 – Bajarê Phoenix hate damezrandin.
  • 1982Tirkî weke zimanê fermî hate qebûlkirin.
  • 1979 – Li Îngîlîstanê Margaret Thatcher, bû yekem serokwezîra welêt.
  • 1994 – Di navbêra Serokê Rêvebiriya Otonom ya Fîlîstînê rêvebiriya Telavîvê de hin peyman hatin mohrkirin. Li gorî vê peymana ku dibêje "Pêwîste ji Fîlîstîniyên li Şerîa Rojava û Gazzê dijîn Otonomî were dayîn û her wiha peymana Kahîreyê hate mohrkirin.
  • 1995 – Malbatên windahiyan ji bo dîtina xizmên xwe li ber deriyê Lîseya Galatasray ya Stenbolê dest bi çalakiya rûniştinê kirin.

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Napolyon
Napolyon

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Barûya Eyfelê

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Rabindranath Tagore, nivîskarê hindistanî, ji sala 1915'ê

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Henry Dunant, hûmanîstekî navdar yê swîsreyî

  • 1902 – Li Martînîkê çiyayê volkanîk Pele teqiya, di encama vê karasata mezin de 30 hezar însan mirin.
  • 1949 – Li Culemêrgê erdhej çêbû.
  • 1945 – Tevgera Faşîst ya Hîtler têk çû.
  • 1972 – Piştî ku lîsteya Bülent Ecevit di kongreya derasayî de bi ser ket, İsmet İnönü, piştî ku 33 sal, 4 meh û 11 rojan serokatiya CHP kir, ji serokatiyê îstîfa kir.
  • 1992 – Li navçeya Sêrt Êlihê li gundê Doganca kurdekî bi navê Ehmet Bayrak ji aliyê leşkerên tirk ve hate gulebarankirin û jiyana xwe ji dest da.

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Friedrich Schiller

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Nelson Mandela di sala 2008an de

  • 1876 – Yekem car li ser çapemeniya tirk sansûr hate pêkanîn.
  • 1933Paraguayê li hemberî Bolîvyayê şer îlan kir.
  • 1946 – Li bajarê Mahabadê radyoya Dengê Komara Mahabadê hate vekirin.
  • 1968 – Li Parîsê di navbêra Emerîka û Vîetnama Bakûr de hevdîtinên aştiyê destpêkir.
  • 1981François Mitterrand li hilbijartinên serokkomarîyê de bi ser dikeve û li Fransayê di Komara Pêncemîn dibe yekemîn serokê sosyalist.
  • 1994Nelson Mandela bû yekem serokê reşik ê Efrîqaya Başûr.
  • 1994 – Piştî windakirina Tahsîn Çîçek û Elî Îhsan Çîçek vê carê jî kurê Tahsîn Çîçek Çayan Çîçek ji aliyê dewleta Tirk ve ji malê hatin girtin û paşê jî hate windakirin.
  • 1997 – Li Îranê erdhejek dijwariya 7 noqte 1 pêkhat. Di vê bûyerê de 1500 kes mirin.

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Alaya Lûksembûrgê

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Celal Debax, nivîskar û rojnamevanê kurd

  • 1926 – Maraşal Josel Pîlsudskî tevî yekîneya xwe ya 15 kesan paytext Varşova bi destxist. Pîlsudskî, ji pevçûnên li kolanan bi serkeftî derket û 15 Gulanê de jî desthilatdarî xiste destê xwe. Serokdewlet Stanîslaw Wojciechowskî dest ji wezîfeya xwe berda û wezîrên di kabîneya wî de jî bi giştî dest ji kar kişandin. Bi vî awayî Pîlsudskî bû hukumdarê hemu Polonyayê. Pîlsudskî, di 31 Gulanê hilbijartinên serokkomariya Polonyayê de dengên hemu Almanên li welêt jî wergirt. Lê belê jiber ku bi yekdengî nehatiye hilbijartin hilbijartinan red kir.
  • 1943 – Artêşa Alman ya li Efrîka Bakûr teslîm bû.
  • 1947 – Welatên Ereb, ji bo serxwebûna Fîlîstînê bang li Neteweyê Yekbûyî kirin.
  • 1951 – Yekemîn bombeya Hîdrojenê li derya pasîfîkê hate teqandin.
  • 1965 – Yekem kozmonotê Rusî Aleksey Leonov, li fezayê meşiya.
  • 1965 – Di 12 gulan û 2 hezîranê de li Pakistanê gerdelûl rabû; 12 hezar kes mirin.
  • 1971 – Li Burdur û hawirdora wê bi şev erdhejek dijwar rû da. Di erdhejê de 57 kes mirin û 1.162 mal jî hilweşiyan.
  • 1988 – Li Başûrê Kurdistanê Eniya Neteweyê ya ji 8 partiyan pêkatê, hate sazkirin.
  • 1998 – Li dijî serokê Komeleya Mafê Mirovan ÎHDê Akin Bîrdal suîkastek pêk hat.
  • 2002 – Serokê berê yê Amerîkayê Jimmy Carter çû li Kubayê bo serdana pênc–rojî bi Fidel Castro re û bû yekemîn serokê Amerîkayê, ê ko ji şoreşa Casroyê yê sala 1959'an ve serdana giravê kiriye.

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Thomas Alva Edison (1878)

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Henri La Fontaine

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Cejn û salveger

Bergê kovara Hawarê

Bûyer

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Heinrich Rohrer, fîzîknas

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Ala Norwêcê ya sala 1814'an

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Ferhat Kurtay

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Newşîrwan Mistefa (2007)

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Frédéric Passy

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Erebê Şemo

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Selahadînê Eyûbî (temsîlî)

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Şêx Mehmudê Berzencî

  • 1900 – Ajansa Nûçeyan ya bi navê Associated Press li New Yorkê hate sazkirin.
  • 1919/20 – Bi serokatiya Şêx Mehmudê Berzencî Tevgera Kurdistana Serxbixwe dest pê kir.
  • 1939 – Hukumeta Îngîlîz, biryar da ku wê Filistîn di sala 1949an de serbixwe bibe.
  • 1949Komara Federal a Almanya hate damezirandin. Bajarê Bonê bû paytexta Komarê.
  • 1949 – Artêşên komînîst ên Çînê neteweperestên Çînî ji Çîna reşayî derkirin.
  • 1983 – Hêzên Çekdarên Tirk, bi destura Îraqê yekem operasyona xwe ya Başûrê Kurdistanê li darxist.
  • 2001Artêşa Tirk, li herêma Yedîsu ya ser bi Çewlîgê li hemberî komeke gerîllayên hêzên parastina gel gaza kîmyayî bikaranî. Di encama êrîşa kîmyayî de 20 gerîlla ku di nava wan de berpirsyarê herêma Erziromê Ozden Bîngol û endamên hêzên parastina gel Gulcîhan Aktar, Sevda Aktar û Devrîm Han jî hene, jiyana xwe ji dest dan.

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Joseph Brodsky (1988)

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Alaya Urdunê

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Mîrza Ẍulam Ehmed, rêberê dînî yê Hindistanî

  • 1913Komeleya Hêvî hate damezrandin.
  • 1919 – Bajarê Helebce ji aliyê hêzên Şêx Mehmûd ve hate rizgarkirin.
  • 1927 – Di navbera 26ê gulan û 25ê tebaxê de Serhildana Mûtkiyê dest pê kir.
  • 1930Berxwedana Stewrê dest pê kir.
  • 1972 – Yekem peymana bi sînorkirina çekên leşkerî ya bi navê SALT-1 hate mohrkirin.
  • 1976 – Şoreşa 26ê Gulanê, bi rêberiya Mistefa Barzanî nemir şoreşa 26ê gulana ya pêşkeftinxwaz dest bi xebata çekdarî hatin kirin li dijî rijêma Bexdayê, li destpêkê Qiyada Miwaqet ya PDKê hat damezirandin. Piştî wefata Barzanî nemir Îdrîs Barzanî û Mesûd Barzanî rêberiya şoreşê kirin.
  • 1983 – Li Tirkiyê Erdal İnönü yê Partiya Demokrat a Sosyal SODEPê damezrand.
  • 1991 – Li Taylendayê balafira Boeing 767 li bakurê paytext Bangkokê kete xwarê, di encama qezayê de 223 kes mirin.

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Peykerê Îbnî Xeldûn

  • 1905 – Şerê Rûs-Japonan: Cengê Tsushima dest pê kir.
  • 1921 – Danezana serxwebûna Efxanistanê hate belavkirin.
  • 1925Seyîd Evdilqadir, Seyîd Mihemed, Sadî, Xoce eskerî, Kemal Fewzî, Avuqat Hecî Ahdî (Bavê tujo) hatin îdam kirin.
  • 1925 – Dadgeha Şêx Seîd û hevalên wî dest pê kir. Şêx Seîd tevî 46 hevalên xwe di 29'ê xezîranê sala 1925an de ji aliyê Dadgeha Leşkerî ya Îstîklalê ya Amedê ve hatin dardekirin.
  • 1947 – Rêpîvana dirêj a Mele Mistefa Berzanî dest pê kir.
  • 1952 – Peymana Parastina Civata Serbixwe ya Ewropayê li Parîsê hate mohrkirin.
  • 1960 – Li Tirkiyeyê yekem car artêşê dest danî ser rêvebiriyê.
  • 1963 – Li Kenyayê yekem car hilbijartin hate kirin.
  • 1991 – Balafireke girêdayî Awistiryayê ya bi tîpa Boeing 767 înfîlaq kir; 223 kes mirin.
  • 1995 – Li Kurdistanê yekem car dayikên aştiyê çalakî lidarxistin.
  • 1999 – Dadgeha Tawanên Şer a Navneteweyî (ICC), Serokdewletê Yûgoslavyayê Slobodan Mîlosevîç bi berpirsiya tevkujiyên li Kosovayê tawanbar kir.

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Tehsîn Taha tevî birayê xwe yê biçûktirîn Dimokrat Taha

  • 1902Thomas Alva Edison, pîl îcat kir.
  • 1926 – Komara Portûgalê bi darbeyeke leşkerî hate xistin.
  • 1940 – Li Çewlîgê erdhej çêbû.
  • 1964 – Kongreya Neteweyî ya Filistînê li Qudsê hate lidarxistin.
  • 1971 – Kovarên Dev-Genç, TOS û AND hatin girtin.
  • 1991 – Gerîllayên Eniya Şoreşger a Demokrat a Gelirî, (EPRDF), paytexta Etiyopya Addis Ababayê xistin destê xwe û destek dan hikûmdarê çepgir Mengistu Haile Mariam. Bi vî awayî di dîroka Afrîkayê de şerê herî dirêj ê hundurîn jî bi dawî bû. Şer 30 salan ajot.
  • 1993 – Li Kamboçyayê ji 25 salan û vir ve cara yekem di bin desthilatiya Neteweyên Yekbûyî de hilbijartinên demokratîk hatin lidarxistin.
  • 1995 – Li Rusyayê erdhej çêbû, encama karesatê de 2 hezar kes mirin.

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Seîd Elçî

  • 1848Wisconsin wekî eyaleta 30em yê Amerîkayê hate qebûlkirin.
  • 1867 – Împeratoriya Awistirya - Mecaristanê hate avakirin.
  • 1922 – Serxwebûna Ekwatorê hate îlankirin.
  • 1953 – Di cîhanê de yekem car kesekî ji New Zelandayê yê bi navê Edmund Hillary û kesekî ji Nepalê yê bi navê Norgay Tensing hilkişiyan çiyayê di cîhanê de herî bilind a Everestê.
  • 1985 – Li stadyûma Belçîqa Heyselê ji bo kûpaya Klûbên şampiyan ên Ewropayê di navbêra tîma Îtalya Juventus û tîma Îngîlîz Holîgananlarê de pêşbirka fûtbolê çêbû. Lê belê beriya pêşbirkê di navbêra fanatîkan de şer derket, di bûyeran de 39 kes mirin.
  • 1996 – Li Îsraêlê hilbijartin hatin kirin. Di hilbijartinan de Serokê partiya Lîkûdê Bînyamîn Netanyahû hate desthilatdariyê.

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Hannes Alfvén

  • 1913 – Dewleta Arnawûdiyê hate damezirandin.
  • 1967 – Li herêma rojhilatê Nîjeryayê serxwebûna Biyafrayê hate îlankirin.
  • 1972 – Li dewleta Bûrûndiyê di navbêra qabîlayan de pevçûn derket. Ev pevçûnên han bi mirina 300 hezar kesî bi encam bû.
  • 1975 – Li Tirkiyeyê Partiya Sosyalîst hate damezirandin.
  • 1982Spanya bû 18emîn endamê NATOyê.
  • 1990 – Li Perûyê erdhejek bi pîvana 6,4 qewimî, di encamê de 135 kes mirin.
  • 1992 – Rojnameya Özgür Gündem dest bi weşanê kir û di 2 sibata sala 1995an de jî hate girtin.
  • 1994 – Rêvebirê DEPêManîsayê Sidiq Yaslan bi awayekî mirî hate dîtin.
  • 1998 – Ciwanê kurd Hasan Akdag, bi armanca ku bigihêje şoreşa Kurdistanê û şerê taybetî yê di hundurê xwe de têk bibe, li Almanyayê, di zindana Lingende ku lê dima, agir berda bedena xwe. Akdag di nameya li dû xwe hiştibû de digot ku ew Şoreşa Kurdistanê weke jinayeke nû dibîne.

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Bûyer

Rûpeleke mehnameya Berxwedan

Jidayîkbûn

Mirin

nîşan bidebiguherînedîrokê bibîne


Di dîrokê de îro • Arşîv
Kanûna paşînSibatAdarNîsanGulanHezîranTîrmehTebaxÎlonÇiriya pêşînÇiriya paşînKanûna pêşîn


Îro, 1ê çiriya paşîn a 2024an e (UTC) – nûkirin