Anatomiya laşê mirovî

Kakût

Sîstema demarî

Lîsteya masûlkeyên mirov

Endamên hindurîn

Laşê mirovî binyatekî sirûştî (physical) û sergihayî ye(entire) ji organîzma zîndewera mirovî (human being). Laşê mirov ji serî, milan, du lingan, ûstû, pişt, bejn , pî , zik û sîng pêk tê ye. Bilindiya navîn ya mirovê mest der dorê 1.6 m(5_6 ling) wek dirêjî. Zikmakî yan cenetîks roleke girîng dilîze di pirsgirêka dirêjiya bejna mirov bi riya cînîs(genes). Em dibêjin laşa yan gede mirov ji mirovê sax, û ji mirovê mirî re dibêjin cendek.

Laşê mirovan ji xane, şane, endam (organan) û koendaman (sîstemên fîziyolojî) pêk tê. Laşê mirovan bi riya zanista anatomî tê xwandin bo beşên geda mirov werê fehmkirin û nexweşiyên neyeksan werê nasîn.

Endamên (organên) mirovan

Endam an organ beşek e laşê mirov û zindiyên din in. Koma endeman dibin koendam(sîstem) wekî sîstema bêhngirtinê, sîstema herisê û hwd.

Sîstemên organan karên endamên leşa mirov dimeşîne û rêzikirin dike (sîstemkirin dike). Bê van sîsteman bedena mirov kar nake û najî. Leşê mirov ji çend koendam an sîsteman hevbend dibe, navên wan:

1. sîstema herisê
2. sîstema sehkirinê
3. sîstema mîzê
4. sîstema livînê
5. sîstema lîmfê
6. sîstema hormonan (sîstema nawrijên)
7. sîstema bêhngirtinê
8. sîstema gera xwînê
9. sîstema pirbûnê
10. sîstema demarî
11. sîstema bergiriyê.

Her sîstemekê kirdareke xwe taybet (special function) heye û şaşbûneke biçûk di kirdarê yek ji van sîsteman leşa mirov li hev dixe.

Xane û şane

• Xane
• Şane
• xwîn
• Sipil,xalxalk, fatereşk
• Sîstema lîmfê

Sîstema tevgerandinê

• kakût
• hestî
• livok
• masûlke

Dil û sîstema gerra xwînê

• dil
• xwînbera mezin / aorta
• xwînber
• xwînhêner

Pişik û sîstema bêhngirtinê / sîstema hilmijê

• bêhvil
• Dev
• Qirrik
• Bronş
• Zengilor
• Pişik
• Navpençik an jî diyafram

Sîstema herisê

• dev
• diran
• ziman
• sorîçk
• gede, made / aşîk, ûr,
• pankreas
• dozdetilîk
• rûviya zirav / bimbar
• rûviya stûr / sincaq
• rûviya zêde / apandîs
• ziravîk
• kezeb

Sîstema mîzê

• gurçik
• lulên mîzê
• kîsikê mîzê

Sîstema hormonan

• hîpofîz
• Rijenê tîroîd
• Rijenê paratroîd
• Rijenê tîmus
• pankreas
• bergurçik
• rijenên zayendî

Sîstema demar

• mejî
• mejuyê biçûk / mejîkok
• pivazoka mejû

Sîstema sehkirinê/ pênc seheyan

• dîtin
  • çav
• bîhîstîn
  • guh
• bêhngirtin
  • poz
• tamkirin
  • ziman
• sehkirin
  • çerm, por û pirç

Endamên zayendî

Endamên zayendî yên mêran

• • Kîr
  • gun
  • sergun
  • prostat

Endamên zayendî yên jinan

• • lêvên berzikê
  • xîznê / quz
  • gilik / zîlik
  • malzarûk
  • hêkdank

Çavkanî

• Anatomiya Bedena Mirovan, (Hüseyin Bektaş) û Gîyanê mirovî, (Ezîz Reşîd Akreyî).

Girêdanên derve

 Li Wikimedia Commons medyayên di warê Anatomiya laşê mirovî de hene.

• Integrative Biology 131: General Human Anatomy (Fall 2005) by Professor Marian Diamond
• "Anatomy of the Human Body". 20th edition. 1918. Henry Gray.
• Human anatomy in photo
• Human Anatomy Lectures on Video and Other Learning Resouces
• Terminologia Anatomica (names of anatomical features) on FIPAT site
• Human Body Maps (interactive human body) on HL.com