Anatomiya laşê mirovî
Laşê mirovî binyatekî sirûştî (physical) û sergihayî ye(entire) ji organîzma zîndewera mirovî (human being). Laşê mirov ji serî, milan, du lingan, ûstû, pişt, bejn , pî , zik û sîng pêk tê ye. Bilindiya navîn ya mirovê mest der dorê 1.6 m(5_6 ling) wek dirêjî. Zikmakî yan cenetîks roleke girîng dilîze di pirsgirêka dirêjiya bejna mirov bi riya cînîs(genes). Em dibêjin laşa yan gede mirov ji mirovê sax, û ji mirovê mirî re dibêjin cendek.
Laşê mirovan ji xane, şane, endam (organan) û koendaman (sîstemên fîziyolojî) pêk tê. Laşê mirovan bi riya zanista anatomî tê xwandin bo beşên geda mirov werê fehmkirin û nexweşiyên neyeksan werê nasîn.
Endamên (organên) mirovan
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Endam an organ beşek e laşê mirov û zindiyên din in. Koma endeman dibin koendam(sîstem) wekî koendama henaseyê, koendama herisê û hwd.
sîstema organan karên endamên leşa mirov dimeşîne û rêzikirin dike (sîstemkirin dike). Bê van sîsteman bedena mirov kar nake û najî. Leşê mirov ji çend koendam an sîsteman hevbend dibe, navên wan:
- Koendama herisê
- Koendama hestê
- Koendama mîzê
- sîstema livînê
- Koendama lîmfê
- sîstema hormonan
- Koendama henaseyê
- sîstema gera xwînê
- sîstema pirbûnê
- Koendama zaûzê ya nêrê
- Koendama zaûzê ya mêyê
- Koendama demarê
- Koendama bergiriyê
- Koendama poşerê
Her sîstemekê kirdareke xwe taybet (special function) heye û şaşbûneke biçûk di kirdarê yek ji van sîsteman leşa mirov li hev dixe.
Xane û şane
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Koendama Peyker û Masûlkeyê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Hestiyepeyker
- tewerepeyker
- pelepeyker
- hestîbûn
- hestî
- kirkirk
- geh
- birrbirreya piştê
- masûlke
- lûsemasûlke
- peykeremasûlke
- dilemasûlke
- bîrdozîya xelîska deziyan
- parsû
Dil û sîstema gerra xwînê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- dil
- xwîn
- moxê hestî
- xwînber
- xwînhêner
- mûlûleyên xwîne
- xiroka sor
- xiroka spî
- perikên xwînê
- plazmaya xwînê
- hemoglobîn
- kêmxwînî
- guhaztina xwînê
- difin
- dev
- coga henaseyê
- qirrik
- gewrî
- borrîhewa
- Zengilor
- pişik
- navpençik
- alûgorkirina gazaên henasedanê
- dev
- diran
- ziman
- sorîçk
- gede
- pankreas
- rûviya zirav
- rûviya stûr /
- rûviya zêde
- rûviya kor
- zeravdank
- zerav
- kezeb
Koendama mîzê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Sîstema hormonan
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- rijên
- hîpofîz
- hîpotalamus
- hormonên herîsê
- hormona aldosteron
- hormona geşê
- hormona kortîkotropîn
- hormona prolaktîn
- hormona paratîroîd
- êstrocen
- procesteron
- hormona handerê tenê zer
- hormona handerê çikldanê
- însulîn
- rijenê tîmus
- pankreas
- rijênê adrenal
- guatir
- nexweşiya şekir
Koendama demar
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Demax
- mejî
- mejîk
- lakêşemox
- demarekoendama xweyî
- demarekoendama çêwe
- demarekoendama navendî
- dirkepetik
- demar
- demarexane
- demareşane
- gehînke
- tewere
- dendrît
- refleks
- hestê bînînê
- bîhîstîn
- hestê bêhnkirinê
- çêjtin
- sehkirin
Endamên zayendî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Girêdanên derve
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Li Wikimedia Commons medyayên di warê Anatomiya laşê mirovî de hene
- Integrative Biology 131: General Human Anatomy (Fall 2005) by Professor Marian Diamond
- "Anatomy of the Human Body". 20th edition. 1918. Henry Gray.
- Human anatomy in photo Girêdana arşîvê 2012-06-21 li ser Wayback Machine
- Human Anatomy Lectures on Video and Other Learning Resouces Girêdana arşîvê 2013-06-20 li ser Wayback Machine
- Terminologia Anatomica (names of anatomical features) on FIPAT site
- Human Body Maps (interactive human body) on HL.com
| Guhandar |  | |
|---|---|---|
| Movikdarên din | ||
| Nemovikdar | ||
| Riwek | ||
| Mijarên din |
| |
